Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc độ mạng tuổi nào?
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, việc thờ phụng các vị thần bản mệnh luôn gắn liền với niềm tin rằng mỗi người sinh ra đều có một “cha mẹ độ mạng” che chở. Giữa hệ thống thần linh ấy, nhiều người vẫn thắc mắc Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc độ mạng tuổi nào? Câu hỏi này không chỉ liên quan đến khía cạnh tâm linh mà còn phản ánh sự hòa quyện giữa tín ngưỡng Chăm – Việt qua hàng trăm năm.
Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc là ai?
Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc (Thiên Y Ana Thánh Mẫu, Thánh Mẫu Y A Na, Poh Nagar,…) là một vị Thần được người Việt Nam tôn kính và thờ cúng rộng rãi, đặc biệt là khu vực miền Nam và cộng đồng người Chăm.
Theo các tài liệu ghi chép, ở thời nhà Nguyễn, Bà được phong thần ở bậc cao nhất trong hệ thống là Thượng Đẳng Thần, minh chứng cho tầm ảnh hưởng sâu rộng. Trong đời sống tâm linh tín ngưỡng, Bà là biểu tượng của lòng tin và sức mạnh, bảo hộ và che chở cho nhân dân, nhất là những cư dân sinh sống gần biển.
Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc là một vị Thần được người Việt Nam tôn kính và thờ cúng rộng rãi
Sự tích Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc
Có rất nhiều sự thích về Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc. Điểm chung của những sự tích này là đã được nhân dân hợp thức hóa giúp các câu chuyện trở nên gần gũi và quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày, dễ hiểu và dễ nhớ.
Sự tích của người Chăm
Theo sự tích của người Chăm, Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc sinh ra từ bọt biển và mây trời. Khi đó, nước biển dâng cao, thiên nhiên ứng hiệu, báo hiệu bà giáng thế ở bến Cù Huân (Yjatran – Kauthara, ngày nay là Nha Trang). Khi bước lên bờ, cây cỏ cúi rạp, chim muông chầu hầu, hoa cỏ nở rực rỡ, vừa là chào đón, vừa để bày tỏ sự kính trọng, thuần phục và lòng yêu mến dành cho Bà.
Bà sở hữu nhiều quyền phép, đồng thời cũng có nhiều quyền lực. Ngay từ khi vừa xuất hiện, Bà đã biến hoá ra cung điện nguy nga, ban cho con người trầm hương, lúa bắp và nhiều sản vật quý.
Bà có tổng cộng 97 đời chồng, trong đó người quyền uy nhất là Pô Yan Amo. Bà sinh được 38 người con gái và tất cả đều trở thành Thần với 3 vị quan trọng cũng được nhân dân thờ cúng là Thần Xứ trầm hương – Pô Nagar Galâu, Thần vùng Phan Rang – Pô Tdara Anaih và Thần vùng Phan Thiết – Pô Bia Tituk.
Sự tích của người Việt
Theo sự tích của người Việt kể rằng, tại vùng Đại An (ngày nay là Đại Điền – Khánh Hòa) có một cặp vợ chồng ông Tiều già trồng rẫy dưa hiền lành, không con cái. Trong một đợt, rẫy dưa của ông liên tục mất trộm, để tìm ra thủ phạm, ông đã lén rình trong nhiều ngày và một hôm bắt gặp một cô gái trẻ xinh đẹp, dễ thương giống như tiên nữ giáng trần ăn trộm dưa của mình. Bởi vì cảm mến, ông đã đem cô gái về nuôi như con và hết lòng yêu thương.
Vào một ngày mưa gió lớn, cảnh vật xung quanh tiêu điều, cô gái nhớ chốn bồng lai tiên cảnh, lấy đá xếp thành 3 hòn giống như ba quả múi, cắm hoa phía trên để ngắm vui. Hành động đó bị cha nuôi phát hiện và trách mắng vì cho là không hợp quy tắc, nàng buồn tủi, biến thân vào trong khúc kỳ nam trôi ra biển, sau đó được gió đưa dạt đến Trung Hoa.
Khúc gỗ kỳ nam toả hương thơm ngào ngạt và dễ chịu, người dân địa phương đến xem rất đông và nhận thấy đây là một khúc gỗ tốt, muốn nhấc lên đem về nhưng không nhấc nổi, đến khi Thái tử Bắc Hải nhấc thì lại nhấc một cách dễ dàng, nhẹ nhàng và chàng mang về cung, xem như bảo vật quý. Đêm đến, trăng tỏa, giai nhân xuất hiện từ khúc gỗ, đó chính là Thiên Y Ana Thánh Mẫu (Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc). Thái tử ngay lập tức đến ôm nàng, bỏ đi khúc gỗ để nàng không biến lại vào trong và cưới nàng làm vợ, sống hạnh phúc và bình yên, sinh ra hai người con.
Một ngày nhớ quê và cha mẹ nuôi, nàng cùng hai con trở về Đại An (lúc này cha mẹ đã mất vì tuổi cao sức yếu), tu sửa mồ mả và căn nhà cũ của cha mẹ nuôi, dạy dân trồng trọt, dệt vải, lễ nghi, canh tác bằng kiến thức của mình, giúp đời sống ngày càng hưng thịnh, thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu.
Một thời gian sau, vào ngày lành tháng tốt, trời đẹp, Bà được một chú chim hạc từ mây đáp xuống, đưa Bà cùng với hai con bay về trời. Trước những công lao của Bà, người dân ở đây vô cùng biết ơn nên đã lập đền thờ, dựng tượng Bà để thờ phụng, bày tỏ lòng thành kính và mỗi năm đều tổ chức buổi lễ tưởng niệm và múa bóng long trọng.
Về phần Thái tử Bắc Hải, thời gian lâu không thấy vợ và hai con trở về đã đến truy tìm và nghi cho dân làng che giấu, hoàn toàn không tin là 3 mẹ con đã từ bỏ cõi tục nên đã gây hấn. Trước tình thế đó, người dân vô cùng oan ức và đau đớn nên đã thắp hương, cúng bái, cầu khẩn Bà, đáp lại là cuồng phong nổi lên, nhấn chìm đoàn thuyền và chôn vùi binh lính phương Bắc. Người xưa tin là những khối đá trước cửa Tháp Bà Nha Trang ngày nay chính là tàn tích của biến cố ấy và điều này cũng đã được ghi chép thành bài ký bởi Kinh lược Phan Thanh Giản và khắc ở trên bia đá phía sau Tháp Bà năm 1856 (năm Tự Đức thứ 9).
Sự tích Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc có hai phiên bản khác nhau của người Việt và người Chăm
Tín ngưỡng thờ Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc
Gốc rễ tín ngưỡng thờ Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc bắt nguồn từ tục thờ Bà Ponagar (Mẹ Xứ Sở) của người Chăm. Xa hơn nữa là từ Nữ thần Bảo Tồn – Uma trong đạo Bà La Môn của Ấn Độ. Sau này được người Việt đến định cư ở vùng đất Nam Trung Bộ và Nam Bộ tiếp nhận và tiến hành Việt hoá để phù hợp với văn hoá tín ngưỡng của mình, biến thành Ngung Mang Nương (Thần phù hộ cho người đi khai mở đất đai).
Theo thời gian, tín ngưỡng thờ Bà ngày càng lan rộng và chiếm vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân. Tại Nam Trung Bộ, Bà còn được gọi với tên Bà Hồng, Cô Hồng,… – một cái tên thân mật, cho thấy sự gắn bó mật thiết giữa tín ngưỡng và đời sống cộng đồng. Còn ở Nam Bộ, mỗi khi khai hoang được một vùng đất mới, họ lại lập miếu thờ Bà để cầu xin sự phù hộ, mong cho cuộc sống yên lành và mùa màng tươi tốt.
Theo các tài liệu, hiện tại, khu vực Nam Trung Bộ có hai trung tâm thờ Bà linh thiêng và nổi tiếng nhất là Tháp Pô Nagar (Nha Trang) và Điện Hòn Chén (Huế), mỗi năm đều tổ chức lễ hội long trọng, thu hút đông đảo tín đồ và khách hành hương. Khu vực Nam Bộ thì ghi nhận có hàng trăm ngôi miếu lớn nhỏ thờ Bà, tập trung nhiều ở huyện Châu Thành, Chợ Gạo, Cai Lậy, Cái Bè,… của Tiền Giang và ngoài ra còn có sự biến đổi – hình thành những nhánh thờ tự mới trên cơ sở giữ mạch gốc như thờ Bà Chúa Xứ ở An Giang hay thờ Bà Đen ở Tây Ninh.
[Giải đáp] Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc độ mạng tuổi nào?
Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, mỗi người sinh ra đều có một bản mệnh riêng và sẽ được một vị Thần che chở, phù hộ trong cuộc sống, gọi là cha mẹ độ mạng. Trong số đó có Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc.
Tín ngưỡng này có ý nghĩa tiếp thêm niềm tin, sức mạnh về tin thần, giúp con người vượt qua khó khăn trong cuộc sống, có được sức khoẻ, bình an và may mắn. Ngoài ra, đây cũng là một cách để đưa tục thờ Bà đến gần hơn với mỗi cá nhân, không còn chỉ trong phạm vi cộng đồng.
Nếu như mỗi cá nhân có một vị Thần độ mạng thì mỗi vị Thần lại độ mạng cho những tuổi và giới tính khác nhau. Xét theo Thiên Can, Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc sẽ độ mạng cho nữ giới được sinh vào hai năm Bính hoặc Đinh (năm 1936, 1967, 1996, 2027, 2056,…) và nên thờ Bà (có thể dâng hương, đảnh lễ tại các đền thờ hoặc thờ cúng tại nhà) sẽ có được những điều tốt lành.
Nam giới và nữ giới sinh vào năm khác sẽ có những vị Thần độ mạng khác. Chẳng hạn như Quan Thánh Đế Quân độ mạng cho nam giới năm Giáp và Ất, Cửu Thiên Huyền Nữ Nương Nương độ mạng cho nữ giới năm Giáp và Ất, Cậu Tài Cậu Quý độ mạng cho nam giới năm Bính và Đinh, Ngũ Công Vương Phật độ mạng cho nam giới năm Mậu và Kỷ, Phật Bà Quan Âm độ mạng cho nữ giới năm Mậu và Kỷ, Quan Bình Thái Tử độ mạng cho nam giới năm Canh và Tân, Chúa Tiên Nương Nương độ mạng cho nữ giới năm Canh và Tân,…
Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc độ mạng tuổi nào? Bà độ mạng nữ giới tuổi Bính và Đinh
Hướng dẫn cách thờ Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc
Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc được thờ trong các đền, điện, tháp,… tại nhiều nơi ở Việt Nam với nhiều quy mô lớn nhỏ khác nhau. Các tín đồ, khách hành hương tôn kính, yêu mến Bà sẽ đến đây dâng lễ, bên cạnh đó là cầu xin cho công việc thuận lợi, mùa màng tươi tốt, có sức khoẻ và cuộc sống được bình an.
Lễ vật cơ bản thường bao gồm hương (nhang), hoa tươi (sen, huệ, ngọc lan,…), trầu cau, rượu, bánh trái. Lễ mặn thì có gà luộc, xôi, cá,… tuỳ theo tập tục ở mỗi địa phương. Đặc biệt, trong lễ vật phải có “oản đường”, đây là vật phẩm đặc trưng, tượng trưng cho sự thành tâm và trọn vẹn, được trang trí cầu kỳ và đẹp mắt, vừa trang nghiêm vừa có thêm ý nghĩa cầu tài lộc và may mắn.
Ngoài cách trên, nhiều người lựa chọn thờ Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc tại nhà, đặc biệt là nữ giới tuổi Bính và Đinh được Bà độ mạng, hoặc các gia đình tôn kính và muốn thờ Bà mong được Bà phù hộ độ trì.
Để thờ cúng Bà tại nhà cần thỉnh tượng Bà, nên ưu tiên chất liệu cao cấp, chạm khắc tinh xảo, diện đẹp, tướng hảo. Bàn thờ Bà đặt ở nơi trang nghiêm, sạch sẽ, hướng ra cửa chính hoặc vị trí sáng sủa và trên bàn thờ có đầy đủ bát hương, bình hoa, đĩa quả, chén nước, đèn nến,… Không cần quá cầu kỳ, quan trọng là sự thành tâm.
Tín ngưỡng thờ Bà đã vượt lên khỏi khuôn khổ của một sự tích hay lời lưu truyền, trở thành chỗ dựa tinh thần bền vững cho nhiều thế hệ. Khi tìm hiểu Bà Chúa Tiên Chúa Ngọc độ mạng tuổi nào, không chỉ biết đến tuổi Bính – Đinh ở nữ giới mà còn thấy được ý nghĩa sâu xa là niềm tin vào sự bảo hộ, lòng tri ân đối với Mẫu thần và khát vọng về một cuộc sống bình an, thịnh vượng.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
